Terug naar het overzicht

6 tips bij (te) veel prestatiedruk

Een beetje druk is goed voor je prestaties. Maar te veel druk kan je het gevoel geven dat je de controle verliest en zorgt voor stress die je prestaties juist niet ten goede komen. Het is daarom goed om te weten wanneer de druk normaal is en wanneer het te hoog is. In dit artikel lees je hoe dit zit en geven we je een aantal handige tips om met prestatiedruk om te gaan.

Normale prestatiedruk  

Je hebt bijvoorbeeld een belangrijke toets en als reactie voel je druk, stress of spanningJe bent zenuwachtig, hebt een verhoogde hartslag of gedachtenflitsen waarin je je afvraagt of je wel genoeg doet. Dit is allemaal volkomen normaal.  

Te veel prestatiedruk  

Het wordt echter zorgelijk zodra de druk te groot, of juist te klein wordt en er hevigere reacties ontstaan die jouw normale functioneren beperken. Denk aan aanhoudende vermoeidheid, hevige stress of angst, slapeloosheid of depressieve gevoelens. Bij een te lage druk ben je verveeld of heb gevoelens van zinloosheid. Neem dit serieus, zodra je dit bij jezelf opmerkt. 

Oorzaken prestatiedruk   

Herkennen is de eerste stap. Daarna kun je onderzoeken waar dit vandaan komt. Bijvoorbeeld:  

  • Je doet te veel dingen die niet bij je passen
  • Je vraagt te veel jezelf
  • Je omgeving vraagt te veel van je
  • Je hebt een ‘angst voor de angst’ ontwikkeld  

Een angst voor de angst kan ontstaan als je al eens eerder zoveel last had van je prestatiedruk dat je bijvoorbeeld je toets daarna verprutst hebt. De angst dat dit een volgende keer weer gebeurt noemen we anticipatieangst ofwel angst voor de angst. Deze angst zorgt ervoor dat de druk om te presteren steeds groter wordt.  

Doelgericht focussen  

Als je hier last van hebt kuje proberen de angst beter te leren controleren. Wat helpt zijn bijvoorbeeld ontspannende activiteiten die het hoofd leeg maken, maar wel de aandacht doelgericht focussen. Denk aan mediteren, lezen, yoga, wandelen of fietsen of een creatieve hobby zoals puzzelen, muziek maken of tekenen. Zet naast de negatieve gedachten die in je opkomen ook positieve.  

6 tips voor het omgaan met prestatiedruk

1. Zorg goed voor jezelf

Waar je sowieso mee kunt beginnen is goed voor jezelf zorgen. Zorg dat je goed in je vel zit. Slaap goed, eet en drink gezond, beweeg regelmatig en zorg voor genoeg sociaal contact en ontspanning. 

2. Maak een goede planning en houd je eraan  

Probeer altijd overzicht te houden over je situatie. Vraag jezelf af wat prioriteit heeft. Maak een overzichtelijke planning en zorg dat je bij bent met je vakken. Hierdoor voorkom je dat het werk zich opstapelt en je het gevoel krijgt de controle te verliezen.  

3. Vergelijk jezelf niet met anderen  

Als je jezelf steeds met anderen vergelijkt, kun je denken dat jouw prestaties minder zijn. Als iemand anders, beter of sneller werkt, krijg jij het gevoel dat jij dit ook moet kunnen en ga je op je tenen lopen. Dat creëert prestatiedruk. Onthoud dat je goed genoeg bent en dat niet iedereen hetzelfde is en moet kunnen. Iedereen heeft weer zo zijn eigen talenten. 

4. Neem social media met een korreltje zout  

Laat je niet beïnvloeden door social media. Hierop laten mensen vooral zien hoe goed en mooi hun leven is, de minder leuke dingen laten ze niet zien. Onbewust of bewust kun je denken dat dit voor jou ook zo moet zijn. Houd in gedachten dat social media geen realistische weergave van de werkelijkheid is. Jezelf vergelijken met anderen is zeker niet helpend bij jouw vermogen om te presteren. Iedereen loopt zijn eigen race, dus richt je op die van jou. Dat is al lastig genoeg!  

5. Accepteer dat fouten maken normaal is

Fouten maken is menselijk, dat hoort bij het leven en daar leer je juist van. Zie het niet als mislukkingen maar als leermomenten. Probeer te begrijpen wat er misging en hoe je het in de toekomst anders kunt aanpakken. Hierdoor groei je als persoon en word je een betere versie van jezelf.

6. Zorg voor goede communicatie met je ouders

Ervaar jij veel druk van je ouders en hebben zij (te) hoge verwachtingen van jou? Dan kan dat heel veel stress opleveren. Probeer te begrijpen waar je ouders vandaan komen en waarom hun verwachtingen zo hoog zijn. Uiteindelijk willen zij alleen het beste voor jou. Misschien zien zij niet dat jij de druk als te hoog ervaart. Door er op een rustige manier met hen over te praten, kun je elkaar beter begrijpen en de verwachting bijstellen. Dan kun je ook afspraken maken over hoe jullie hier samen mee omgaan.